“MÓW TAK, ŻEBY LUDZIE UWIELBIALI CIĘ SŁUCHAĆ. 

SŁUCHAJ TAK, ŻEBY LUDZIE UWIELBIALI DO CIEBIE MÓWIĆ.”

 

Zanim dowiesz się jak wdrożyć elementy aktywnego słuchania do codzienności, zrób krok w tył i zrozum dlaczego jest to takie ważne. Bez względu na to o jakiej relacji pomyślisz, aktywne słuchanie pomoga zbudować zaufanie pomiędzy dwoma stronami i sprzyja empatii dla innych. W przeciwieństwie do krytycznego słuchania, aktywny słuchasz nie próbuje oceniać przekazu i wyrażać własnej opinii, ale raczej sprawia, że mówca czuje się wysłuchany i doceniony.

Bycie dobrym słuchaczem wydaje się oczywiste, ale nie jest to takie proste. Dlaczego? Większość elementów aktywnego słuchania często jest przez nas nieuświadomiona. Ale jeśli poświęcimy trochę czasu i zwrócimy uwagę na to, jak się zachowujemy gdy słuchamy to możemy poprawić jakość rozmowy z drugą osobą, tak aby nasz rozmówca czuł się przy nas dobrze, ufał nam i chciał z nami rozmawiać. 

 

Jaką słuchaczką i rozmówczynią jesteś?

Nawet mając najlepsze intencje, możesz nieświadomie wysyłać sygnały, których w ogóle nie słuchasz. Przeczytaj poniższe pytania i odpowiedz szczerze przed sobą, czy któreś z nich faktycznie Cię opisuje.

Czy czasami:

• Masz trudności z koncentracją na tym, co zostało powiedziane, zwłaszcza gdy osoba mówiąca narzeka, gada lub plotkuje?
• Zastanawiasz się, co powiedzieć dalej, a nie myślisz o tym, co mówi mówca?
• Nie lubisz, gdy ktoś kwestionuje Twoje pomysły lub działania?
• Wolisz zakończyć rozmowę, gdy mówca ma negatywne nastawienie?
• Udzielasz rady zbyt wcześnie i proponujesz rozwiązania problemów, zanim druga osoba w pełni wyjaśni swoją perspektywę?
• Radzisz ludziom, żeby nie czuli się tak, jak się czują?
• Mówisz znacznie więcej niż mówi druga osoba?

Jeśli odpowiedziałaś twierdząco na którekolwiek z tych pytań, wiedz, że nie jesteś sama. Każda z nas powinna regularnie ćwiczyć swoją umiejętność słuchania innych. To normalne, że czasem nawet kiedy mamy wiedzę na jakiś temat, nie udaje nam się w pełni zaaplikować jej w życiu.

 

 

5 poziomów aktywnego słuchania:

5 poziomów słuchania to doskonałe narzędzie, które pozwoli Ci być odbieraną lepiej przez otoczenie:

1. IGNOROWANIE - Podczas rozmowy przy stole, jedna osoba opowiada historię. Druga przerywa w trakcie tekstem „Możesz podać sól?” albo zmienia temat rozmowy, rozpoczynając jakiś zupełnie inny wątek. Ignorowanie może być nieświadome ale może być też intencjonalne.
2. KONKUROWANIE - Może pojawić się podczas rozmowy paru osób, kiedy jeden rozmówca powie o jakimś swoim osiągnięciu albo sukcesie swojego dziecka, kolejni rozmówcy będą dodawać swoje trzy grosze czyli konkurować ze sobą. 
3. DORADZANIE / POUCZANIE - Ma miejsce wtedy kiedy w odpowiedzi na opowieść, rozmówca zaczyna od przedstawiania swoich rad i doradza niepoproszony o to. 
4. SŁUCHANIE FAKTÓW - Nasz rozmówca mówi „Właśnie wróciłam z najpiękniejszych wakacji w moim życiu” a Ty w odpowiedzi zadajesz pytanie np. „Gdzie byłaś?”, „Dlaczego Ci się tam podobało?”, „Co najlepszego robiłaś przez ten czas?”, „Jak wyglądało to miejsce?”
5. SŁUCHANIE EMOCJI - Spotykamy się z bliską osobą, która zachowuje się inaczej niż zwykle. Nie komentujemy tego dziwnego zachowania, ale raczej pytamy „Jak się czujesz?”, „Czy wszystko w porządku?”, „Skąd dzisiaj w Tobie ten lęk/niepokój/chaos?”

 

 

Wielka dziewiątka umiejętności aktywnego słuchania

1. Skup uwagę na swoim rozmówcy

Ogranicz wszelkie rozpraszacze. Wycisz telefon, najlepiej odłóż go w niewidoczne miejsce, tak aby żadne powiadomienia nie rozpraszały Twojej uwagi. Staraj się zwrócić uwagę na ton głosu i mowę ciała drugiej osoby. Skup się na tym, co słyszysz a nie na tym, co chcesz zaraz powiedzieć.

Jeśli rozmawiasz z drugą osobą na żywo, pamiętaj o:

• Kontakcie wzrokowym – utrzymuj go 60-70% czasu rozmowy.
• Lekkim nachyleniu ciała w stronę osoby, której słuchasz, ale bez naruszania jej obszaru prywatności.
• Delikatnym kiwaniu głową, jako cicha reakcja na słowa rozmówcy.

Jeśli rozmawiasz z drugą osobą przez telefon:

• Nie zajmuj się w tym samym czasie czymś innym (nie myj naczyń, nie sprzątaj, nie porządkuj szafek w kuchni).
• Nie planuj, że w trakcie rozmawiania, przescrollujesz cały Instagram, żeby być na bieżąco albo zrobisz porządek w lodówce.

 

2. Miej otwarty umysł

Bądź otwarta na nowe pomysły, perspektywy i możliwości. Nawet jeśli masz zdecydowanie inne poglądy niż Twój partner w rozmowie, nie osądzaj, nie krytykuj, nie prowokuj kłótni. Zaakceptuj to, że każdy człowiek może mieć swoje zdanie. Wyrażając opinię na jakiś temat, zacznij od stwierdzenia „Moim zdaniem..”, „Według mnie…”, „Uważam, że…”. 

Na koniec możesz dodać „Zdaję sobie sprawę, że każdy może mieć na ten temat inne zdanie. Ja myślę w ten sposób, ale jestem ciekawa innych perspektyw”.

 

3. Nie wstydź się zadawać pytań

Generalnie aktywne słuchanie kładzie bardziej nacisk na zadawanie pytań a nie mówienie. Pytania otwarte są ważnymi narzędziami aktywnego słuchania, które zachęcą Twojego rozmówcę do refleksji albo przyjrzenia się problemowi w inny sposób.

Zacznij używać w swoich dialogach zwrotów „O czym myślisz…?”, „Opowiedz mi o…?” albo „Czy możesz dokładniej wyjaśnić/opisać…?” Takie pytania dają rozmówcy nieskończone możliwości na poprowadzenie rozmowy w jakimkolwiek kierunku, co na pewno zostanie odebrane pozytywnie. Czasem druga osoba ma potrzebę się wygadać, ale nie wie jak zacząć. Takie pytania mogą być dobrym zapalnikiem do trudnych tematów.

 

4. Zaprzyjaźnij się z milczeniem 

Nie musisz zawsze odpowiadać od razu lub mieć komentarz na wszystko. Przerwa w dialogu może dać Wam szanse na zebranie myśli i krótką refleksję na temat tego, co zostało powiedziane.

 

5. Upewnij się, że rozumiesz rozmówcę

Kiedy jesteś słuchaczką, nie zakładaj, że raz wypowiedziane przez mówcę zdanie, determinuje jego poglądy na wiele innych spraw. Bądź ciekawa i zadawaj pytania, żeby upewnić się, że dobrze się rozumiecie. Parafrazując zdania partnera jesteś w stanie pokazać mu jak Ty zrozumiałaś wypowiedziane przez niego słowa czy opisywane emocje.

 

6. Podsumuj to, co usłyszałaś

Nie zmieniaj tematu, jeśli czujesz że Twój rozmówca jest w niego zaangażowany. Zamiast tego, łącz wnioski i wyciągaj refleksje na temat całej rozmowy. Potwierdzi to, że byłaś w pełni zaangażowana w słuchanie. Druga osoba doceni to, że byłaś obecna kiedy ona wylewała swoje lęki, prosiła o porady czy opowiadała o najszczęśliwszych momentach. Aktywne słuchanie to bycie dla drugiej osoby i danie jej tego, czego najbardziej potrzebuje. 

 

7. Podziel się swoimi przemyśleniami, kiedy będziesz miała pewność, że są odpowiednie

Aktywne słuchanie polega najpierw na zrozumieniu drugiej osoby, a następnie na byciu zrozumianym jako słuchacz. Zanim zaczniesz dzielić się swoimi przemyśleniami, zachęć rozmówcę do zaproponowania pomysłów i rozwiązań dotyczących omawianych kwestii. Może się okazać, że dzięki przestrzeni, którą stworzysz druga osoba dojdzie do nowych wniosków, zdobędzie się na świeże refleksje. Kiedy to się stanie, na pewno będzie Ci wdzięczna na stworzenie takiej możliwości, co zacieśni Waszą relację.

Dopiero kiedy dokładnie zrozumiesz perspektywę drugiej osoby, możesz zacząć wprowadzać własne pomysły, uczucia i sugestie. Możesz porozmawiać o podobnych doświadczeniach, jeśli takie miałaś, lub podzielić się pomysłem, który pojawił się w Twojej głowie w trakcie słuchania.

 

8. Uświadom sobie, jak wyglądasz w trakcie rozmowy i zdecyduj, czy chciałabyś ze sobą porozmawiać

Usiądź przed lustrem i wyobraź sobie, że z kimś rozmawiasz. Czy podoba Ci się swoją mimika twarzy, pozycja ciała, gesty? Dokładnie poznaj znaczenie własnego uśmiechu, aby uniknąć nieporozumień wynikających z niewłaściwego odczytania intencji przez rozmówcę (np. uśmiech może być miły, nieśmiały, zachęcający, ironiczny, sarkastyczny, raniący, ośmieszający, lekceważący). Potrenuj różne rodzaje reakcji przed lustrem, aby mieć świadomość tego, jak wyglądasz kiedy z kimś rozmawiasz.

 

9. Naucz się obserwować jak słuchają inni

Zwracaj uwagę na osoby w telewizji, oglądaj wywiady z osobami, które są dla Ciebie priorytetem. Obserwuj w jaki sposób zachowuje się osoba prowadząca wywiad a w jaki gość. Wyciągaj z tego to, co najlepsze ale bądź też wyczulona na błędy innych i ucz się na nich.

 

Refleksja na koniec

Czy my jako Polki potrafimy ze sobą rozmawiać? Potrafimy pytać, być ciekawymi rozmówcy?

Niestety myślę, że nie zawsze. Warto więc mieć świadomość na temat tego, jak rozmawiać, żeby nasz rozmówca czuł się zrozumiany, doceniony i wysłuchany. Wzmocnimy nasze relacje i otoczymy się większym zaufaniem. To naprawdę ogromnie ważne.